Kom te weten wat microbioom precies is en wat het voor je gezondheid kan doen
Waarom is het testen van je microbioom zo belangrijk?
Microbioom is de verzamelnaam voor alle kleine organismen in ons darmstelsel. Dit zijn bacteriën, virussen en schimmels die vaak permanent in onze darmen wonen. De aandacht voor het microbioom nam de laatste jaren snel toe, omdat er steeds meer bekend wordt over het effect van ons microbioom op onze gezondheid.
De microbioom thuistest is om deze reden ook één van onze meest populaire testen. Hiermee brengen we jouw microbioom in kaart. Maar net zo belangrijk, is dat we je ook vertellen wat dit voor jouw gezondheid betekent en hoe je jouw gezondheid kunt verbeteren met deze kennis.
Wanneer het microbioom een goede samenstelling heeft, dan zorgt het ervoor dat we gezonder, fitter en energieker zijn. Op dezelfde manier kan een verstoord microbioom ervoor zorgen dat we ons op allerlei manieren juist minder gezond voelen.
We vertellen je graag meer over hoe belangrijk het microbioom is, hoe je te weten komt of je goed voor jouw microbioom zorgt en hoe je dit wel kunt doen als je dat nu nog niet doet.
Maar we beginnen eerst met wat achtergrondinformatie over het microbioom. Want waar hebben we het eigenlijk precies over? Wat is het microbioom en waarom is het zo belangrijk voor onze gezondheid?
Waaruit bestaat de microbioom precies?
Heel kort door de bocht, bestaat ons microbioom uit alle micro-organismen die in ons spijsverteringsysteem leven. Verreweg het grootste deel hiervan bevindt zich in de dikke darm. Een andere naam voor ons microbioom is dan ook darmflora. Echter is microbioom een betere benaming, omdat ons microbioom voor het grootste deel bestaat uit bacteriën die niet tot het plantenrijk behoren (wat flora feitelijk betekent). Het is dan ook niet voor niets dat de term darmflora steeds minder vaak wordt gebruikt.
Het microbioom is groot, heel groot. Om je een beeld te geven, ons lichaam bestaat uit zo’n 30.000 miljard cellen. Het microbioom bestaat uit minstens net zoveel micro-organismen. We zijn dus de gastheer van minstens zoveel organismen als dat we zelf lichaamscellen hebben. En al deze organismen leven hun eigen leventje, binnenin ons lichaam. Sommige bacteriën leven op de cellen van de darmwand, waar anderen zich bevinden tussen het voedsel dat we in onze dikke darm hebben.
Nuttige bacteriën in onze darmen
Bij bacteriën denken veel mensen aan viezigheid en ziekten, maar veel van de bacteriën in onze darmen zijn heel nuttig. Bijvoorbeeld doordat ze allerlei stoffen aanmaken of afbreken. Een andere reden is dat ze schadelijke bacteriën op afstand houden. Er is immers een beperkte hoeveelheid plaats en voeding in onze darmen. Wanneer die worden gebruikt door “goede bacteriën” dan is er geen ruimte voor “slechte bacteriën”.
Dit fenomeen kun je vergelijken met situaties uit het dagelijkse leven. Neem nou de situatie waarin je in het openbaar vervoer aan het reizen bent. Hierbij kan het prettig zijn als er geen plekje naast je vrij is, wanneer er een dronken man de coupe binnenkomt. Als het plekje naast jou bezet is, dan kan hij daar in ieder geval niet gaan zitten.
Op dezelfde manier zorgen sommige bacteriën van ons microbioom ervoor dat andere bacteriën waar we ziek van worden, geen kans krijgen om zich te vestigen.
Meer over de bacteriën die worden onderzocht
In het onderzoek wordt gekeken naar een grote groep van verschillende soorten bacteriën. Voor het gemak gebruiken we hier de term “soorten”. Waar we eigenlijk moeten spreken van verschillende evolutionair samenhangende geslachten die behoren tot een stam, ook fylum genoemd.
Firmicutes bacteriën
Firmicutes dat is eigenlijk een verzamelnaam voor verschillende bacteriën die allemaal een vergelijkbare rol spelen. De darmflora bij mensen van westerse afkomst bestaat voor het grootste deel uit deze bacteriën.
- Anaerostipes
- Blautia
- Dorea
- Flavonifractor
- Lactobacillus
- Pseudo-butyrivibrio
- Roseburia
- Ruminococcus
- Sarcina
- Faecalibacterium prausnitzii
Enkele van deze bacterie soorten worden sterk met je gezondheid in verband gebracht. De bekendste is Faecalibacterium prausnitzii, deze bacterie kan soms tot wel 20% van alle darmbacteriën in de darm uitmaken en staat bekend om zijn ontstekingsremmende werking. Mocht je dus een verlaagd aantal faecalibacterium prausnitzii dan is het niet onverstandig om aanvullende te kijken of je ontstekingen in je darm hebt. Dit kunnen we doen door een calprotectine darm test. Deze test kijkt of er ontstekingsmarkers in je ontlasting zitten. Daarnaast is prausnitzii belangrijk voor de butyraat productie. Butyraat is een goede voedingsbodem voor je darmcellen en draagt daardoor bij aan een gezonde darm. Een andere soort uit deze bacterien groep is Christensenella minuta. Uit een onderzoek met 977 vrijwilligers bleek dat mensen die veel van deze bacteriën hebben veel vaker een lage BMI (Body Mass Index) hebben. Dus minder last van overgewicht.
Bacteroidetes
Dit is de tweede meest voorkomende groep binnen westerse bevolking. Bij niet westerse bevolking is dit meestal de meest voorkomende groep. dit zijn meestal staaf vormige bacteriën. De meest voorkomende soorten zijn Prevotella, Alistipes en Bacteroides. Veel andere soorten uit deze groep worden meestal niet aangetroffen bij gezonde mensen. Omdat veel van deze soorten (maar niet allemaal) ongunstige bacteriën zijn.
Actinobacteria
Deze groep maakt vaak maar een paar procent uit van de van alle aanwezige bacteriën. De meest bekende soorten zijn Collinsella en de Bifidobacteria. Met name van de bifidobacteria kennen we van de gezonde probiotische yoghurt of probiotica supplementen.
Proteobacteria
Ook deze groep bacteriën komt niet zo vaak voor, de meest bekende soorten zijn Eschericha Coli (E-Coli) en de Helicobacter pylori. Er zijn veel soorten E-coli bacteriën die geen schade aanbrengen, toch is de meest bekende associatie met deze bacterie de ‘poepbacterie’en wordt gelinkt aan voedselvergiftiging. Ook de helicobacter pylori heeft een slechte reputatie en wordt gelinkt aan maagzweren. De meeste proteobacteria zijn ook niet goed voor onze gezondheid. Andere bekende voorbeelden zijn de Salmonella en Campylobacter deze bacteriën zijn ook bekend vanwege voedselvergiftiging. Toch zijn niet alle proteobacteria slecht voor onze gezondheid zo is bijvoorbeeld de Sutterella wadsworthensis een proteobacteria die vaak bij gezonde mensen aangetroffen wordt.
Verrucomicrobia, Akkermansia
De meest bekende bacterie uit deze groep is de Akkermansia Muciniphila. Deze bacterie komt bij ongeveer 90% van de populatie voor een speelt een cruciale rol bij de gezondheid van de darmwand. Als er te veel mucus door de darmwand wordt geproduceerd dan breekt de Akkermansia bacteria dit af. Daarnaast heeft deze bacterie een ontstekingsremmende werking en zijn er verschillende onderzoeken die Akkermansia in verband brengen met het verlagen van het risico op obesitas, darmkanker en autisme. Als je deze bacterie niet hebt dan wordt de functie vaak overgenomen door andere bacteriën. Mede daarom is een hoge diversiteitsindex zo belangrijk. Als er veel verschillende soorten bacteriën in je darm leven is de kans op balans het grootste. Mocht je geen Akkermansia bacterieën in je darm hebben leven dan kan het verstandig zijn om een zonuline test te doen om te kijken of je darmwand goed functioneert.
Het microbioom is een wereld op zichzelf; een compleet ecosysteem
Alle micro-organismen vormen gezamenlijk een compleet ecosysteem dat zichzelf in stand houdt en zich aanpast aan de omstandigheden. Dit betekent dat de samenstelling van ons microbioom zich vormt naar zaken als het voedsel dat wij eten en de status van de gezondheid van ons lichaam en onze darmen.
Andersom heeft het microbioom ook veel invloed op onze gesteldheid.
Wanneer er bacteriën zijn die iets toevoegen aan onze voeding, dan voelen we ons er beter door. Vitamine K is onmisbaar, maar we maken het zelf niet aan. Dat gebeurt door de bacteriën in onze darmen. Zonder deze bacteriën, gaat onze gezondheid achteruit. Bij baby’s zit er om deze reden vitamine K in de moedermelk, omdat baby’s nog geen bacteriën die vitamine K aanmaken in hun darmen hebben.
Op dezelfde manier merken we de negatieve gevolgen als er juist teveel bacteriën aanwezig zijn die stoffen produceren die niet goed voor ons zijn. Of wanneer deze stoffen verbruiken die voor ons belangrijk zijn, waardoor in ons lichaam een tekort hieraan ontstaat.
Zo willen we bijvoorbeeld voldoende Faecalibacterium hebben, omdat deze bacteriën boterzuur produceren. Dat is een stof waar de cellen van onze darmwand van kunnen leven. Echter kan een teveel aan Clostridium difficile [https://www.rivm.nl/clostridioides-difficile] juist weer zorgen voor gezondheidsklachten, omdat die de darmwand irriteren.
Het gaat er dus niet alleen om welke micro-organismen er aanwezig zijn. Minimaal net zo belangrijk is wat de verhouding is en hoeveel we van een bepaalde soort in ons lichaam hebben.
Divers en gevarieerd
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat een gezond microbioom bestaat uit heel veel verschillende micro-organismen (schattingen tot soms wel 1.000+ verschillende soorten), die elkaar in evenwicht houden. Al deze micro-organismen hebben interactie met elkaar en met ons lichaam. Als geheel verandert het ecosysteem van samenstelling wanneer de omstandigheden hiervan veranderen.
Een goede mix van verschillende micro-organismen – en met name de juiste hoeveelheid van deze micro-organismen – zorgt ervoor dat we profiteren van de aanwezigheid hiervan. Zonder dat we er last van hebben.
Een gezond microbioom is dus divers en in balans. Helaas is dit niet altijd het geval. Dit is één van de redenen waarom we tegenwoordig steeds meer horen over het microbioom. Verstoringen van het microbioom – doordat een bepaald micro-organisme te veel of te weinig aanwezig/actief is – blijven niet beperkt tot enkel onze darmen. Deze kunnen op veel meer plaatsen invloed uitoefenen.
Dat is de reden dat er steeds meer reguliere én alternatieve genezers zich bezighouden met de staat van het microbioom. Misschien met verschillende technieken of andere invalshoeken, maar allemaal erkennen ze het belang van het microbioom voor onze gezondheid.
Waarom is het microbioom zo’n hot topic op dit moment?
Er komen doorlopend nieuwe inzichten in gezondheid. Soms vanuit de wetenschap, soms omdat we oude kennis weer omarmen en soms door ervaring. Dat wil niet zeggen dat bepaalde zaken vroeger niet belangrijk waren; er was toen echter te weinig urgentie voor of de nodige kennis ontbrak.
Denk bijvoorbeeld aan de toegenomen aandacht voor het goed insmeren tegen de zon. Dit insmeren is niet belangrijker dan dat het 25 jaar geleden was. Maar doordat er meer duidelijkheid is over de gevaren van teveel Uv-straling zijn mensen zich hier bewuster van.
Zo is het ook met het microbioom. Er zijn zeer omvangrijke studies die onomstotelijk hebben vastgesteld dat het microbioom heel veel invloed heeft op ons lichaam en zelfs onze geest. Dat is eigenlijk ook helemaal niet gek, wanneer je bedenkt uit hoeveel organismen deze bestaat.
Om deze reden zijn er zelfs complete onderzoekscentra opgericht met honderden medici en wetenschappers. Puur om beter te begrijpen hoe het microbioom onze gezondheid kan beïnvloeden In de loop der tijd zijn er hierdoor al tientallen ziekten en klachten met het microbioom in verband gebracht.
De oorzaak van ziekten en klachten is echter niet altijd 1 op 1 naar het microbioom terug te leidden. Om dit toe te lichten nemen we de volgende situatie: bij een val van een krukje breek je je arm. Dit is hierbij volledig te wijden aan deze val, of toch niet?
Wanneer jij te weinig calcium opneemt uit jouw voedsel, worden je botten zwakker. Dit heeft invloed op de kans dat je die arm breekt op het moment dat je valt. Wanneer de botten op volle sterkte waren, dan had het misschien bij een kneuzing gebleven.
Er kunnen dus factoren zijn die niet direct een aandoening of ziekte veroorzaken, maar die hier wel van invloed op zijn.
Welke ziekten worden er in verband gebracht met een verstoord microbioom?
Er worden verschillende ziektes en aandoeningen gerelateerd aan een verstoord microbioom. Vaak worden deze ziekten dus niet direct veroorzaakt door het microbioom; meestal gaat dit indirect.
Een voorbeeld hiervan is dat – wanneer de bacteriën in onze darmen ervoor zorgen dat de cellen van de darmwand verzwakt of geïrriteerd raken – de kans groter wordt dat de darmwand de darm minder goed afsluit. De zogeheten tight junctions die ervoor zorgen dat de darmwand ondoordringbaar is voor toxische stoffen, worden permeabel (doorlatend).
Er kunnen dan toxische stoffen – die eigenlijk via de ontlasting afgevoerd zouden moeten worden – weer terug in ons bloed terecht komen. Deze stoffen kunnen weer voor een intolerantiereactie zorgen. Of ervoor zorgen dat de ontstekingswaarden in ons bloed hoger worden.
Dit kan allebei voor een reactie van het immuunsysteem zorgen, waarbij het immuunsysteem te actief wordt. Op deze manier kunnen er verschillende bekende auto immuunziekten ontstaan, zoals reuma of de ziekte van Crohn. Ook kunnen minder bekende ziekten ontstaan; voorbeelden hiervan zijn systemische sclerose, het Sjögren’s syndroom of het antifosfolipiden syndroom. Vanzelfsprekend kan ook de darm zelf hierdoor geprikkeld en onrustig raken.
Op dezelfde manier zijn ook overgewicht, een hoge bloeddruk en diabetes type 2 in meer of mindere mate te koppelen aan een verstoorde werking van het microbioom.
Maar volgens een studie van het Radboud ziekenhuis blijft het zeker niet bij alleen darmziekten. Ook mentale klachten – zoals een depressie of problemen van de zwangerschap – worden geassocieerd met een verstoord microbioom.
De lijst met ziekten is uitgebreid en wordt steeds langer. Hoe meer we van het microbioom weten, hoe belangrijker het lijkt te worden.
Lichamelijke en mentale klachten door een verstoord microbioom
Onze darmen communiceren met ons brein. Zo herken je het misschien wel dat je stoelgang kan veranderen op het moment dat je erg gestrest bent. Stresshormonen uit de darmen en andere delen van het lichaam beïnvloeden elkaar namelijk.
Echter gaat deze wisselwerking niet enkel over hormonen. Ook eiwitten, mineralen en allerlei andere stoffen zijn hierop van invloed.
Stel het jezelf als volgt voor; de darmen zijn een soort fabriek die ons hele lichaam van bouwstoffen en voedingsstoffen voorziet. Als er in die fabriek personeel rondloopt dat er een rommeltje van maakt, dan heeft dat niet alleen gevolgen voor de fabriek zelf. Als er daardoor een gebrek aan producten ontstaat of een overschot aan afval. Dan kun je je voorstellen dat de omgeving van de fabriek er net zo goed op achteruit gaat. Of dat andere processen ook ontregeld raken, doordat bijvoorbeeld de benodigde materialen ontbreken.
Een verstoring in het microbioom kan om die reden in het hele lichaam processen ontregelen en klachten veroorzaken. Stemmingsstoornissen – zoals een depressie of zelfs autisme en schizofrenie – kunnen worden beïnvloed door het microbioom. Hierbij is er opnieuw vaak geen sprake van een directe relatie waarbij er duidelijk een directe oorzaak en gevolg aan te wijzen zijn. Echter kan dit wel net dat extra zetje geven waardoor het dubbeltje precies de verkeerde kant op valt.
Bij allerlei “vage klachten” – zoals vermoeidheid, een opgeblazen gevoel, verstoorde eetlust/stoelgang en slecht slapen – is er ook een sterke relatie met het microbioom. Wanneer er door de darmen te weinig goede stoffen worden opgenomen (of teveel ongezonde stoffen worden doorgelaten), dan kan dit ons lichaam ontregelen.
Oké, ik weet nu wel dat het microbioom belangrijk is. Hoe kan ik hiermee aan de slag?
Heel simpel, stap 1 is het meten van jouw microbioom met onze test. Dit kun je heel eenvoudig vanuit huis doen. Wanneer je de resultaten binnen hebt, dan weet je exact wat de verhoudingen zijn voor jouw microbioom. Met deze resultaten kun je dan direct verder aan de slag.
Ook daar helpen wij je bij. Wanneer je de testuitslag ontvangt, ontvang je namelijk ook direct praktische adviezen die passen bij de samenstelling van jouw microbioom. Welke voeding heb je bijvoorbeeld extra nodig en welk type voeding kun je beter laten staan?
Dit gaat een stapje verder dan alleen gezond eten of de schijf van vijf volgen; bepaalde producten zoals zuurkool of peulvruchten kunnen een serieus verschil maken voor jouw microbioom. Echter heeft het eten hiervan enkel nut wanneer je een bepaalde bacterie wilt stimuleren of afremmen.
Door de samenstelling van jouw microbioom te testen weet je niet alleen of er aanwijzingen zijn dat bepaalde gezondheidsproblemen te maken kunnen hebben met de inhoud van jouw darmen. Je krijgt hierdoor ook praktische adviezen waarmee je direct invloed kunt uitoefenen op de balans van jouw microbioom. Deze zijn volledig afgestemd op jouw situatie.
Onderzoek jouw microbioom met onze snelle thuistest
We kunnen ons goed voorstellen dat je weinig zin hebt om met een potje naar een laboratorium te gaan. Dat is ook helemaal niet nodig, want met onze microbioom thuistest kun je dit zelf heel eenvoudig thuis doen.
We bieden de test in twee varianten aan. We bieden je om te beginnen de reguliere microbioom test aan. Deze vertelt je exact wat de status van jouw microbioom is. Verder hebben we ook de microbioom XL test. Hierbij meten we niet alleen het microbioom, maar ook een aantal parameters (calprotectine, zonuline) die kunnen wijzen op ontstekingen of irritatie van de darmen.
Deze laatste test is een goede optie wanneer je soms last hebt van een opgeblazen gevoel of een onregelmatige stoelgang, omdat deze vaak te relateren zijn aan irritatie van de darm.
Je ontvangt voor beide testen een envelop thuisgestuurd met alles wat je nodig hebt. Je stuurt vervolgens een beetje van jouw ontlasting op naar ons laboratorium in Leiden. Alles wat je nodig hebt om dit te versturen – inclusief de envelop – vind je terug in onze test.
Wanneer je het sample verstuurd hebt, krijg je binnen een paar dagen de uitslag thuisgestuurd. Dit is een duidelijk en compleet rapport met uitleg van hoe jouw microbioom ervoor staat. Met afbeeldingen en grafieken krijg je een goede indruk van jouw microbioom en hoe dit zich verhoudt met die van anderen.
Vanzelfsprekend ontvang je ook adviezen over hoe je invloed kunt uitoefenen op je microbioom. Wat kun je doen en laten om de gezondheid van jouw microbioom te verbeteren? Dat staat hier duidelijk in vermeld.
Wat is goed voor je microbioom?
De samenstelling van je microbioom kan veranderen. Hoe deze samenstelling verandert bepaal je voor een deel zelf. Maar wat is goed voor je microbioom? Hoe kun je de ontwikkeling van goede bacteriën bevorderen en die van ongewenste bacteriën een beetje afremmen. Zorg dat je regelmatig beweegt, voldoende slaapt en probeer aanhoudende stress te vermijden. Maar de belangrijkste tips hebben te maken met voeding. Je dieet is de belangrijkste factor als het gaat over een goed microbioom.
Denk aan voldoende vezels, kies voor volkorenproducten en eet veel groente en fruit. Dan ben je voor de groei van gewenste bacteriën al goed bezig. Dit is natuurlijk algemeen advies. De inzichten uit de test kunnen veel specifieker laten welke tips voor jou goed zijn. Heb je meer producten nodig die oligofructose bevatten, zoals prei, uien of groene asperge. Of helpt het bij jou om meer kool, broccoli of witlof te eten omdat daar prebiotica in zit. De adviezen die je krijgt na het microbioom onderzoek geven hier duidelijkheid over.
Eerder heb je meer kunnen lezen over deze bacteriën. We hebben verteld welke er allemaal in beeld worden gebracht met het onderzoek. En nog belangrijker, welke rol ze spelen voor een goede gezondheid. Voedingsadviezen worden namelijk gelinkt aan specifiek de bacteriën die bij jou veel of weinig zijn gemeten. Hoe precies? De onderstaande afbeeldingen geven een inkijkje.
Ga aan de slag met onze adviezen voor een gezond microbioom en een betere gezondheid
Wanneer je last hebt van klachten die (on)regelmatig terugkomen en waarvan je maar niet kunt achterhalen waarom je er last van hebt, dan is de kans aanwezig dat jouw microbioom verstoord is. Dit zie je dan niet alleen terugkomen bij klachten aan de spijsvertering, maar komt ook naar voren in de vorm van allerlei immuunstoornissen of zelfs stemmingsklachten.
Wanneer je een gebrek hebt aan bepaalde voedingsstoffen, dan kan de oorzaak hiervan zitten in een verstoring van het ecosysteem van de micro-organismen in jouw darmen. Te veel of te weinig aanwezigheid van bepaalde bacteriën kunnen zorgen voor een ontregeling van jouw hele lichaam.
Inzicht in de exacte samenstelling van jouw microbioom kan de eerste stap zijn naar herstel. Dus heb je klachten die veroorzaakt kunnen worden door het microbioom, of ben je gewoon geïnteresseerd in jouw gezondheid? Dan helpen wij je graag verder!
Je kunt direct één van onze testen bestellen of eerst even contact met ons opnemen. Dan kunnen wij je nog verder informeren. Wij staan voor je klaar!
Inzicht in jouw microbioom
Het microbioom onderzoek
- Het onderzoek geeft inzicht in jouw microbioom.
- Je komt te weten of er genoeg bacteriën en voldoende verschillende soorten gezonde bacteriën voorkomen in jouw darmen.
- Deze gezonde bacteriën zijn belangrijk voor een goede voedselvertering en dit voorkomt overmatige gasvorming en een opgeblazen gevoel.
- Op basis van jouw testuitslag krijg je leefstijladvies om je microbioom te verbeteren.